آب بندان در مازندران جلوی سیل را می گیرد یا سد؟
به گزارش شمال برگ یكی از نكاتی كه این روزها و بعد از دو سیلاب مازندران، بر سر زبان ها افتاده و بیشتر از پیش نمایان شده، مسئله سدسازی است، خیلی از كارشناسان معتقد هستند كه سدسازی در كشور یك نكته بسیار مهم و حركت تأثیرگذار در مقابل سیل های ویرانگر است و برخی دیگر هم تأثیر زیادی برای این امر قائل نمی شوند و معتقدند راه اندازی و احیای آب بندان بخصوص در مازندران، راهكار اساسی برای كنترل سیلاب است.
یكی از نكاتی كه این روزها و بعد از دو سیلاب مازندران، بر سر زبان ها افتاده و بیشتر از پیش نمایان شده، مسئله سدسازی است. خیلی از كارشناسان معتقد هستند كه سدسازی در كشور یك نكته بسیار مهم و حركت تأثیرگذار در مقابل سیل های ویرانگر است و برخی دیگر هم تأثیر زیادی برای این امر قائل نمی شوند.
این مورد در مازندران، اهمیت دوچندانی پیدا می كند چون كه در این استان، به واسطه راه اندازی آب بندان از جانب آبا و اجداد مردم این سرزمین، سدی طبیعی در مازندران به وجود آمده است و خیلی از كارشناسان توجه بیشتر به آب بندان به جای سد را مطرح و خواهان ورود علمی تر مسئولان به این مورد هستند.
چندی پیش بود كه مهدی رازجویان معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری مازندران در گفتگو با ایسنا بر ضرورت راه اندازی سد در این استان تاكید كرده بود و معتقد بود اگر سدی مانند كسیلیان در سرشاخه كسلیان بنا می شد، می توانست مانع طغیان رودخانه تلار شود.
همچنین منصور رضایی كلانتری مدیر دفتر بهره برداری و نگهداری از تأسیسات آبی و برقابی شركت آب منطقه ای مازندران هم قبل از این گفته بود كه سدها در بارش های اخیر و وقوع سیلاب نقش كنترل كننده ای داشته به صورتی كه حجم ذخیره سدهای مازندران به بیشتر از ۳۰۰ میلیون متر مكعب رسید.
شاید در یك نگاه، اگر به این نكته دقت كنیم كه در ۱۰ سال اخیر، ۱۱۲ سیل در مازندران به وقوع پیوست و بیشتر از ۳ هزار میلیارد تومان خسارت هم برجای گذاشت، ما هم با مسئولان اجرایی مازندران هم عقیده می شدیم كه یكی از اقدامات پیشگیرانه بروز خسارت ناشی از سیل، سدسازی است.
بر طبق این گزارش، اهمیت سدسازی و پیشگیری از بحران های ناشی از سیلاب را وزیر نیرو در جلسه شورای مدیریت بحران مازندران بیان كرد. وی معتقد بود كه اگر سد شهید رجایی در مازندران وجود نداشت، باید شاهد یك تراژدی غمبار انسانی در مازندران می شدیم.
هر چند خیلی از اساتید دانشگاه معتقدند كه نباید در راه اندازی سد نگاه احساسی داشت.
سد یا آب بندان؟!
بابك مؤمنی، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور ساری در گفتگو با ایسنا با اشاره به ابزار كنترل سیل و نقش سدها در این زمینه، اظهار نمود: بحث راه اندازی سد برای كنترل سیلاب در شرایط خاص خود قابل ارزیابی است و باآنكه وقوع نیافتن سیل ممكن نیست اما با مدیریت بحران می توان از شدت آن جلوگیری كرد.
وی با تاكید بر اینكه الگوی بارشی باید در هر منطقه مورد بررسی قرار بگیرد، تصریح كرد: راه اندازی سدهای مخزنی در كوهستان های مازندران محدود است و با عنایت به اینكه الگوی بارشی، بیشتر در دشت ها اتفاق می افتد، نگاه به سازه هایی مانند آب بندان ها از اهمیت بیشتری برخوردار می شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور ساری خاطرنشان كرد: از آنجایی كه هر ۱۰ هكتار آب بندان، ۲۵ هزار مترمكعب آب ذخیره می كند، راه اندازی و یا توجه به آب بندان در مازندران ضروری به نظر می آید.
مؤمنی با ابراز تأسف از اینكه به مرور زمان، با راه اندازی سد، آب بندان ها به فراموشی سپرده شدند، اظهار داشت: فواید سد موضوعی نیست كه در مورد آن بتوان به صورت خاص اظهار نظر كرد، اینكه راه اندازی سد برای كنترل سیلاب خوب است یا بد قطعی نیست اما باید گفت خسارت های بوجود آمده از سیل به علت عدم توجه به آب بندان، تجاوز به حریم رودخانه و از كار انداختن شبكه زهكشی مخزنی كه آب های زمستانه در آن ذخیره می شد خویش را نشان داده است.
ضرورت نداشتن راه اندازی سد جدید در مازندران / آب بندان ها در اولویت هستند
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور ساری با اشاره به اینكه مازندران در بالادست، نیاز به سدهای بزرگ ندارد، خاطرنشان كرد: وجود آب بندآن می تواند خطر تهدید سیل و تخریب ناشی از سیلاب را به فرصت تبدیل كند، به صورتی كه ذخیره سازی آب در آب بندان ها با استفاده از آب های نابهنگام زمستانه برای آبیاری اراضی در فصول مختلف فراهم می شود.
وی با اشاره به اینكه بند آوردن مسیر آب با راه اندازی سد منجر به خشكی تالاب شده است، خاطرنشان كرد: به علت وقوع شدت باران در پایین دست مازندران و راه اندازی سدها در بالادست، از تأثیر ذخیره سازی آب و كنترل سیلاب در پایین دست كاسته است.
راهكار كنترل سیلاب در مازندران
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور ساری با تاكید بر اینكه راه اندازی سد و اثرگذاری آن در هر منطقه باید با عنایت به شرایط اقلیمی موجود مورد بررسی قرار بگیرد و نمی توان یك نسخه واحد برای كل كشور پیچید، اظهار داشت: راه اندازی و احیای آب بندان، احیا و اصلاح شبكه های زهكشی، احترام به بستر، حریم و احیای شبكه زهكشی متصل به رودخانه از راهكارهای مشخص كنترل سیلاب در مازندران است.
مؤمنی بابیان اینكه حدود ۲۰ هزار هكتار آب بندان در مازندران وجود داشت كه هم اكنون این میزان به ۱۰ هزار هكتار كاهش پیدا كرده است، اظهار نمود: وجود آب بندان ها در راه رودخانه و كنترل سیلاب نقش اساسی دارد.
وی اضافه كرد: به علت راه اندازی سدهای مخزنی در بالادست، نیاز آبی كشت برای كشاورزان تأمین شده است و از این رو كشاورزان به خشك كردن آب بندان ها اقدام می كنند این در شرایطی است كه در زمان سیل، مطمئن ترین نگهدارنده و كنترل كننده سیلاب، همین آب بندان ها هستند.
گزارش از: راضیه عنایتی خبرنگار ایسنا مازندران
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب