عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان تشریح كرد
کشف گونه های جدید بیرون کشیدن گنج از دل خاک است
از گیلان نامگذاری گونه جدید از ماهیان کشف شده به نام «علی دایی» واکنش های زیادی در فضای مجازی و رسانه ای کشور به همراه داشته است که در این رابطه چرایی چنین نامگذاری را از سرپرست تیم تحقیقاتی این پروژه جویا شدیم.
دکتر سید حامد موسوی ثابت در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به شناسایی گونه های گیاهی و جانوری و حتی فسیل ها بر طبق علم تاکسونومی، اظهار نمود: زیست شناسان برای شناخت دقیق مخلوقات، مبادرت به رده بندی و دسته بندی گونه ها می نمایند و برای داشتن یک نام واحد آنها را با نام های علمی نامگذاری می کنند تا اسامی محلی مختلف اشتباهی در شناسایی آنها ایجاد ننمایند.
وی با اعلان اینکه در دنیا نام گونه های شناسایی شده از دو بخش شامل جنس و گونه تشکیل می شود، اشاره کرد: بتازگی نتایج هشت سال تحقیقات مستمر یک گروه تحقیقاتی بین المللی متشکل از محققین ایرانی و آلمانی بر روی ماهیان خانواده سیسوریده در حوضه آبریز رودخانه های دجله و فرات در کشورهای ایران، ترکیه، سوریه و عراق در قالب یک مقاله با کشف گونه های ناشناخته از این خانواده منتشر گردید و یک گونه از جنس گلیپتوتوراکس را «علی دایی» نامگذاری کردیم.
سرپرست این تیم تحقیقاتی بین المللی گونه جدید کشف شده، با اشاره به روش نامگذاری گونه های ناشناخته، اظهار داشت: بطور معمول نامگذاری ها یا بر طبق مکان کشف و زیست گونه است و یا بر طبق نام مشاهیر کشور یا منطقه، اما گاهی این نامگذاری برای ابراز محبت به نزدیکان خود کاشف یا سایر محققین برجسته در آن حوزه انجام می شود و الزاما اسم مکان ها یا افراد معروف نیست.
موسوی ثابت، کشف گونه های جدید را همچون بیرون کشیدن گنج از دل خاک دانست؛ نه یافتن یک اسکناس روی زمین و تصریح کرد: پروسه کشف گونه های ناشناخته بسیار طولانی و هزینه بر بوده و خروجی آن مقالات علمی است. خروجی پروژه اخیر که هشت سال طول کشیده نیز یک مقاله ۳۵ صفحه ای به زبان انگلیسی است که در یکی از معتبرترین مجلات جانورشناسی جهان انتشار یافته است. در حقیقت این مقاله به جهان نشان می دهد که چنین گونه ناشناخته ای در ایران وجود داشته است.
وی با اعلان اینکه نامگذاری گونه های جدید در امتداد احترام به مفاخر و بزرگان امری مرسوم در علوم زیستی می باشد، افزود: دو سال قبل یکی از گونه های کشف شده را به نام دخترم ثبت کردم. در سال ۲۰۱۵ نیز یک گونه ماهی از گیلان با همکاری محققین روسی به نام ایران «Ponticola iranicus» نامگذاری شد. همین طور بر طبق منطقه نیز نام هایی از قبیل «persa» به مفهوم از سرزمین پارس، «atrakensis» به مفهوم ساکن رودخانه اترک و «ilamensis» به مفهوم اهل ایلام نیز از دیگر نامگذاری هاست.
عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان، با اشاره به استفاده تاکسونومیست های ایرانی و حتی خارجی از اسامی مشاهیر ایرانی برای نامگذاری گونه های ناشناخته همچون سعدی، حافظ، استاد شجریان و شیخ بهایی و... در سال های گذشته، اشاره کرد: طی ۱۰ سال قبل که بعنوان عضو هیئت علمی گروه شیلات دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان فعالیت می کنم، به همراه تیم تحقیقاتی ایرانی و محققینی از آلمان، روسیه، ترکیه و اسپانیا موفق به توصیف حدود ۲۵ گونه جدید از ماهیان ناشناخته در اکوسیستم های آب شیرین کشور شدیم و نامگذاری های مختلف بطور معمول به نام مشاهیر محلی و ملی صورت گرفته است.
وی اظهارنظر افراد فاقد صلاحیت درباره نامگذاری های علمی را نادرست دانست و عنوان کرد: به دنبال نامگذاری گونه «علی دایی» شاهد اظهارنظرهای غیر کارشناسی در فضای مجازی و حتی رسانه ملی بودیم، اما افراد دارای صلاحیت علمی و اجتماعی خصوصاً طرفدران و عالمان حوزه محیط زیست داخلی و خارجی واکنش های مثبتی نسبت به این نامگذاری داشتند.
موسوی، استفاده از نام مشاهیر و مفاخر برای ثبت گونه های جدید را یک مدال افتخار دانست و اظهار داشت: سالیان سال است که آقای دایی را بعنوان افتخار کشور در زمینه فوتبال می شناسیم، اما تا حالا چنین نامگذاری انجام نداده بودیم؛ این دفعه باتوجه به رفتار باارزش خیرخواهانه و وطن پرستانه ایشان در کمک رسانی به هموطنان زلزله زده کرمانشاه این نامگذاری صورت گرفت تا به صورتی قدردانی از این چهره خیر و انسان دوست باشد، برای اینکه گونه کشف شده مربوط به این منطقه است. پس ما این نامگذاری را برای «علی دایی» فوتبالیست انجام ندادیم، بلکه به احترام «علی دایی» خیر انجام دادیم.
سرپرست این تیم تحقیقاتی بین المللی، درباب هماهنگی قبلی با علی دایی افزود: اولا دسترسی به آقای دایی برای یک شهروند معمولی میسر نیست و البته با عنایت به قوانین بین المللی نامگذاری گونه ها(ICZN) به لحاظ قانونی اقدام خلافی صورت نگرفته و بالاترین محققین ماهی شناس داخلی و خارجی پس از هشت سال تلاش و تحقیق و پژوهش کاملا بصورت حرفه ای تصمیم به این نامگذاری گرفتند و این اقدام نوعی هدیه دادن یک گنجینه باارزش از این سرزمین محسوب می شود و برای هدیه دادن از روی محبت اجازه گرفتن مرسوم نیست.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب