بازبینی بلایای زیست محیطی خزر در یک روز ملی
در حالی سال جاری روز ملی دریای خزر مصادف با ۲۱ مرداد را جشن می گیریم که این دریا همچنان با مسایل زیست محیطی چون ورود مواد آلاینده نفتی و فاضلاب و نشت مواد نفتی از جانب کشورهای حاشیه دست به گریبان است.
به گزارش شمال برگ به نقل از ایسنا، دریای خزر با وسعت ۶۰۰ هزار و ۳۸۴ کیلومتر مربع با طول سواحل ۷ هزار کیلومتر است که کشورهای "ایران"، "روسیه"، "جمهوری آذربایجان"، "جمهوری ترکمنستان" و "جمهوری قزاقستان" این دریاچه را در برگرفته اند.
حضور ۴۰۰ گونه آبزی و کسب مقام سوم وجود ذخایر نفت و گاز در زیر بستر پس از "خلیج فارس" و "سیبری" ارزش این حوضه را دو چندان کرده است، ضمن آنکه ماهیان خاویاری مهم ترین ساکنان این دریاچه به شمار می روند.
بر این اساس در سال ۱۳۸۲ (۲۰۰۳) پنج کشور ساحلی پیرامون خزر، کنوانسیون منطقه ای حفاظت از محیط زیست دریای خزر معروف به "کنوانسیون تهران" را امضا کردند و در تاریخ ۱۲ آگوست ۲۰۰۶ برابر با ۲۱ مردادماه ۱۳۸۵ متعهد شدند تا مفاد این معاهده نامه را رعایت نمایند و این روز را بعنوان یک واقعه مهم زیست محیطی جشن گرفتند.
این ۵ کشور ساحلی دریای خزر با آگاهی از اثرات مخرب آلودگی ناشی از منابع مختلف فعالیتهای انسانی، تصمیم خویش را برای حفظ منابع زنده دریای خزر گرفتند تا این گنجینه پرارزش برای نسل های حاضر و آینده حفظ شود و ساکنان آینده این منطقه هم از وجود آن بهره ببرند. این در شرایطی است که ایران به علت دارا بودن شرایط خاص جغرافیایی، بیشترین زیان را به علت عدم ملاحظات زیست محیطی کشورهای ساحلی متحمل می شود.
به اعتقاد محققان ۸۰ درصد آلودگی دریای خزر متعلق به جریان آب از رودخانه ولگا و سایر رودخانه های غرب از جمهوری آذربایجان به دریای خزر است، بگونه ای که آلودگی درسواحل باکو و قزاقستان بسیار زیاد است و این امر کوچ آبزیان به علت آلودگی گسترده این مناطق را سبب شده است.
نشت مکرر و زیاد نفت به نواحی ساحلی در آذربایجان و قزاقستان، ورود موادزائد و پسماندهای بالغ بر ۴۰ کارخانه و پالایشگاه کشورهای حاشیه به سمت دریا، پسرفت و انقراض انواع آبزیان دریای خزر از سال ۱۹۹۰، همچون چالش هایی است که خزر با آن مواجه می باشد.
به منظور پاسداشت این گنجینه با ارزش در تقویم کشور روز ۲۱ مرداد به نام "روز دریای خزر" نامگذاری شد و به همین مناسبت از جانب پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی در روز چهارشنبه ۲۰ مرداد ماه جاری نشستی با هدف افزایش دانش از وضعیت زیست محیطی و شناخت پدیده های حاکم بر دریای خزر در این حوزه برگزار می شود.
در این جلسه در مورد موضوع هایی چون "شکوفایی ماکروجلبکی و بررسی بلوم ماکروجلبک ها در سواحل دریای خزر و شناسایی و پراکنش ماکروجلبک های حاشیه جنوبی دریای خزر" بحث و تبادل نظر خواهد شد.
پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی تابحال مطالعات وسیعی در این حوضه آبریز انجام داده است که از آن جمله میتوان به مواردی چون برگزاری بیشتر از ۱۰ گشت تحقیقاتی در دریای خزر، دریافت گواهینامه و راه اندازی آزمایشگاه معتمد سازمان حفاظت از محیط زیست در مرکز اقیانوس شناسی دریای خزر(نوشهر)، شناسایی نقاط پر خطر ایجاد امواج شکافنده در سواحل دریای خزر، نمونه برداری رسوبات بستر در آب های عمیق حوزه جنوبی خزر، انتشار بیشتر از ۸۰ مدرک علمی در مورد دریای خزر، مطالعه، اندازه گیری و مدل سازی در خلیج گرگان و عرضه راهکارهای علمی اجرایی برای پایداری اکوسیستم آن و انجام بیشتر از ۷۰ طرح تحقیقاتی در بخش جنوبی دریای خزر اشاره نمود.
جمع آوری داده های دریایی دریای خزر و انتشار فراداده های آن در پورتال مرکز داده ها، انجام مطالعات اقیانوس شناسی آب عمیق در بخش جنوبی دریای خزر، شناسایی بندرهای باستانی در سواحل دریای خزر، ترسیم نوسان تراز آب دریای خزر در ۱۰۰۰ سال گذشته، مدل سازی انتشار لکه های نفتی و بازسازی اقلیم دیرینه خزر در هولسن از دیگر اقدامات محققان پژوهشگاه اقیانوس شناسی در دریای خزر است.
دکتر احمد منبوهی، عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی هم ضمن اشاره به اهمیت ماکروجلبک ها بعنوان زیستگاهی برای ماهی ها و بی مهرگان و منبع غذایی برای گیاهخواران و تجزیه کنندگان در اکوسیستم های آبی، اظهار نمود: با وجود اهمیت بسیار زیاد این ارگانیسم ها، رشد بیش از اندازه ماکروجلبک ها در اثر افزایش بیش از اندازه مواد مغذی در محیط زیست آنها می تواند سبب ایجاد شکوفایی ماکروجلبکی شود و شکوفایی ماکروجلبکی، افت اکسیژن محلول، از بین رفتن زیستگاه، تغییر در زنجیره های غذایی، ایجاد بوی مشمئزکننده و صحنه های نامناسب در اطراف سواحل را به دنبال دارد.
منبع: شمال برگ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب