لزوم به روز كردن آموزش هایی كه به جوانان می دهیم
برنامه درسی دانشگاه ها در عصر انقلاب صنعتی چهارم
به گزارش شمال برگ، پژوهشگران در یک مطالعه جدید، بر اهمیت توجه دانشگاه ها به عرضه برنامه درسی به روز و هم جهت با فناوری های روز و انقلاب صنعتی چهارم تاکید کرده اند.
به گزارش شمال برگ به نقل از ایسنا، انقلاب صنعتی، به دگرگونی های بزرگی گفته می شود که در صنایع مختلف مانند تولید، کشاورزی و حمل و نقل رخ می دهند. صنعتی شدن به معنای استفاده از نیروی ماشین به جای نیروی انسانی است. تابحال چهار انقلاب صنعتی در جهان رخ داده است. نخستین انقلاب صنعتی از اوایل سده هجدهم و حدود سال ۱۷۶۰ آغاز شد و تا قرن نوزدهم ادامه داشت. وجه بارز این انقلاب آن بود که جوامع به طور عمده کشاورزی و روستایی تبدیل به جوامع صنعتی و شهری شدند. صنعت نساجی به همراه ماشین بخار، نقش محوری در این انقلاب صنعتی ایفا کرد. در انقلاب صنعتی دوم که از سال ۱۸۷۰ میلادی آغاز شد و تا سال ۱۹۱۴ میلادی ادامه داشت، صنعت نفت، صنعت فولاد و صنعت برق پدیدار شدند.
به قول محققان، انقلاب صنعتی سوم که به انقلاب دیجیتالی یا کامپیوتری مشهور است، پس از جنگ جهانی دوم و با اختراع ترانزیستور آغاز شد. پیدایش کامپیوتر های شخصی، اینترنت و فناوری های اطلاعات و ارتباطات و آنالوگ از دستاوردهای انقلاب صنعتی سوم هستند که تاکید آن بر اتوماسیون تولید بوده است. هم اکنون هم جامعه جهانی در هزاره سوم میلادی درحال تجربه چهارمین انقلاب صنعتی است. انقلاب صنعتی چهارم بر مبنای پیشبینی کارشناسان، مسیری طولانی است که تا سالهای ۲۰۲۵- ۲۰۳۰ به اوج خود می رسد. دیجیتالی شدن، ستون فقرات انقلاب صنعتی چهارم است که به واسطه آن، همگرایی فناوری ها و رشته های علوم، روی داده، دانش و فناوری های نوینی مانند هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء در این گذار پدیدار می شوند. با عنایت به این موضوع، بسیار اهمیت دارد که آموزش عالی در کشورهای مختلف با این تحولات همسو شوند.
در این رابطه، تیمی پنج نفره از محققان دانشگاه علامه طباطبائی یک پژوهش را انجام داده اند که در آن، خصوصیت های برنامه درسی آموزش عالی در عصر انقلاب صنعتی چهارم مورد تبیین قرار گرفته است.
این پژوهش با تحلیل محتوای منابع علمی معتبر شامل اسناد، کتب و مقالات در زمینه برنامه درسی آموزش عالی در عصر انقلاب صنعتی چهارم در خلال سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱ انجام شده است.
بر مبنای یافته های این پژوهش، دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی باید جهت مطابقت با عصر انقلاب صنعتی چهارم و گام سریع علم و فناوری و با جهت گیری و نگاه به آینده و همسو با خصوصیت های مذکور برنامه های درسی خویش را مورد بازطراحی و بازبینی قرار دهند.
مواردی چون هوش مصنوعی، حقیقت افزوده، حقیقت مجازی، اینترنت اشیاء، پهپادها، چاپ سه بعدی، نانوفناوری، زیست فناوری، علوم مواد پیشرفته، ذخیره سازی انرژی، رایانش کوانتومی، میانجی های انسان- ماشین و فناوری های داده های بزرگ همگی از نمودهای اصلی انقلاب صنعتی چهارم هستند که در برنامه های درسی دانشگاهی بایستی به شکل به روز و مداوم مورد بازنگری قرار گیرند.
به قول غلامرضا یادگارزاده، استادیار و محقق مطالعات برنامه درسی دانشگاه علامه طباطبائی و همکارانش، «در مطالعه ما، ۱۲ مضمون سازمان دهنده اصلی با عناوین زیر شناسایی شدند که در چارچوب یک دسته مضمون فراگیر با عنوان تغییر پارادایم برنامه درسی قرار گرفتند: یادگیری مستمر در هر لحظه در هر مکان، آموزش فردگرایانه و شخصی سازی شده، آموزش متصلِ جهانی، تفکر پلتفرمی بر پایه تکنولوژی های جدید، برنامه درسی مبتنی بر مسئولیت های اجتماعی، اخلاقی و فرهنگی، مهارت پروری با تکیه بر مهارت های نرم، پیوند آموزش عالی و صنعت در بستری از فناوری، آموزش نوآورانه، پروژه محوری، استاد در نقش هدایت گر و مشاور، بازاندیشی برنامه درسی همسو با عصر انقلاب صنعتی چهارم و همجوشی و همگرایی علوم».
این محققان می گویند: «نکته بسیار حائز اهمیت، آن است که پیشرفت ها و تغییر و تحولات در زمینه علم و فناوری در عصر انقلاب صنعتی چهارم در همین مرز برجا نخواهند ماند و با سرعت شتابان این عصر، همواره گستره های تعجب آور دیگری را به وجود خواهند آورد. ازاین رو دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی باید جهت مطابقت با گام سریع علم و فناوری و با جهت گیری و نگاه به آینده، به صورت مداوم برنامه های درسی خویش را از تمامی جهات مورد بررسی و بازبینی قرار دهند».
بر طبق این پژوهش که نتایج آنرا دوفصلنامه «پژوهش های برنامه درسی» متعلق به دانشگاه شیراز منتشر نموده است، نکته دیگری که بسیار قابل تعمق است، آن است که در عصر انقلاب صنعتی چهارم، تلفیق برنامه های درسی با فناوری های پیشرفته و آموزش دیجیتال بیشتر از یک دغدغه فنی صرف است.
به عبارت دیگر به اعتقاد یادگارزاده و همکارانش، «برنامه درسی مجهز به فناوری، یک مساله ساده دیجیتالی کردن مطالب موجود و در دسترس قرار دادن آنها به صورت برخط نیست، بلکه پاسخ اساسی تری به فرصت ها و چالش های جدیدی است که با دیجیتالی شدن امکان پذیر می شود. در این حوزه آموزش نحوه تعامل با فناوری از راه برنامه های درسی بسیار اساسی و حائز اهمیت است».
این محققان در آخر پیشنهاد می کنند «با توجه به اهمیت نقش برنامه های درسی آموزش عالی در عصر انقلاب صنعتی چهارم و با عنایت به خلأ تحقیقاتی بسیار در این حوزه، لازم است مطالعات و تحقیقات فراوانی در مورد برنامه های درسی از جهات و چشم اندازهای متعدد توسط متخصصان و صاحب نظران این حوزه در کشور صورت گیرد».
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب