انتقال آب از خزر به فلات مركزی باید آخرین گزینه باشد
به گزارش شمال برگ عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه مازندران پروژه انتقال آب خزر را آخرین گزینه دانست و اظهار داشت: اگر تمامی چاره ها به شكل كامل انجام شد اما پاسخگو نبود، آنگاه باید به سراغ طرح انتقال آب رفت.
به گزارش شمال برگ به نقل از ایسنا، محمود شارع پور در نشست منطقه ای«هم اندیشی و بررسی چالش های انتقال آب از شمال كشور»كه در دانشگاه علوم كشاورزی و منابع طبیعی ساری برگزار شد، اظهار نمود: پروژه های انتقال آب، طرح های بسیارگران قیمت و ناپایداری هستند و تجربه سایر كشورها نشان داده كه این پروژه ها نه تنها مشكل آب را حل نكردند بلكه مشكلات جدید اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را برای هر دو نقطه دریافت كننده و انتقال دهنده به وجود می آورد.
وی اشاره كرد: ایجاد بار مالی شدید بردوش دولت ها، وقوع كشمكش بین دو منطقه مبداء و مقصد به سبب رشد چشم گیر بخش كشاورزی و نیز توسعه شهری در منطقه دریافت كننده، ایجاد تنش بین منطقه انتقال دهنده آب و دولت، وارد آمدن ضربه بزرگ به سرمایه اجتماعی كشور، نابودی اجتماع محلی در منطقه مبداء نظیر نابودی اقتصاد محلی و فرهنگ محلی و افزایش میزان مصرف آب درمنطقه دریافت كننده همچون نتایج اجرای این پروژه است.
عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران اشاره كرد: در كشورهای جهان سوم و درحال توسعه وقتی شرایط سازمانی، نهادی و اداری برای اجرا و مدیریت چنین پروژه هایی ضعیف باشد، هزینه های مالی زیاد موجب بروز چالش های اقتصادی وحشتناك در پروژه می شود.
شارع پور با اشاره به اینكه پیش از ورود به پروژه های سنگین باید راهكارهای جایگزین را بطور كامل بررسی كرد، افزود: راه هایی نظیر كاهش تقاضای آب، بازیافت آب، مدیریت كاربری اراضی، سیاست های رشد جمعیتی، سوژه مهاجرپذیری، توسعه صنعتی، مدیریت عرضه آب، آب مجازی، مدیریت آب باران، احیای ساختارهای سنتی مدیریت آب و ترمیم شبكه آب موجود تمهیداتی است كه باید پیش از اجرای طرح صورت گیرد.
وی با اشاره به اینكه اگر چاره ها بطور كامل انجام شد اما پاسخگو نبود آن وقت باید به سراغ طرح انتقال آب رفت، اظهار داشت: هدر رفت آب در بخش كشاورزی فلات مركزی بسیار زیاد است و هیچ اقدام عملی در این عرصه و نیز برای اصلاح الگوی كشت صورت نگرفته است بعلاوه اینكه سمن های زیست محیطی استان مقصد نیز با سوژه انتقال آب موافق نیستند.
عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران به ملاك و معیارهای سازمان جهانی یونسكو پیش از انجام طرح انتقال آب اشاره نمود و اضافه كرد: مطابق این الگو نخست باید منطقه دریافت كننده آب كمبود اساسی داشته باشد اما در استان مقصد عملا تقاضای آب اتفاق نیفتاده و كمبود اساسی آب ثابت نشده است، در مرتبه دوم توسعه آتی منطقه مبداء نباید تحت تاثیر كمبود آب قرار گیرد یعنی نباید بر جریان توسعه استان اثر گذاشته و استان را گرفتار بی نظمی كند.
شارع پور دیگر معیارها سازمان جهانی یونسكو را اینگونه بیان كرد: منابع آب منطقه اهدا كننده باید كاملا تامین شده و جبران خسارت در مقابل انتقال آب صورت گیرد، ارزیابی های زیست محیطی و اثرات اجتماعی و فرهنگی در هر 2 منطقه صورت گیرد، مزایا و منافع ناشی از این انتقال باید منصفانه بین دو نقطه مبدا و مقصد تقسیم شده و در نهایت طرح انتقال آب باید از حكمرانی خوبی برخوردار باشد، در واقع تصمیم گیری مشاركتی، شفافیت، پاسخگویی و حاكمیت قانون برای مناطق مبداء و مقصد انجام گیرد.
وی با اشاره به اینكه پروژه انتقال آب دریای خزر نه مشاركتی و نه شفاف است و پاسخگویی در مقابل آن وجود ندارد، تصریح كرد: همچون نقدهای اجتماعی وارد بر پروژه این است كه طرح فاقد گزارش نیازسنجی بوده، گزینه یابی در آن اتفاق نیافتاده و راهكارهای جایگزین در آن دیده نمی گردد.
عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران افزود: پروژه انتقال آب دریای خزر به فلات مركزی ایران گرفتار فقدان مشاركت مردمی و عدم شفافیت و فقدان ارزیابی زیست محیطی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مستقل است.
شارع پور با اشاره اینكه گزارش های كارفرما و مجری این پروژه باهم تناقض دارد، اظهار داشت: به گزارش كارفرما، هدف از انتقال آب دریای خزر به فلات مركزی تأمین آب آشامیدنی و توسعه صنعتی، جلوگیری از مهاجرت به سایر استان ها بوده اما به گزارش مجری پروژه، هدف آن احیاء معادن و آبرسانی به آنها است، همین طور فرد دیگری از همین مجموعه اعلام نموده كه هدف، توسعه صنایع آب بر در استان و انتقال جمعیت از پایتخت به فلات مركزی است.
وی با اشاره به اینكه نه تنها در هدف انتقال آب ابهام وجود دارد بلكه تأمین بودجه این پروژه نیز معین نمی باشد، اشاره كرد: به احتمال زیاد سرمایه طرح از صندوق توسعه ملی بوده و پای سرمایه گذار خصوصی در بین نیست، مضاف بر اینكه در انجام عملیات پروژه انتقال آب ابهاماتی مانند شیرین سازی آب در مبدأ یا مقصد و چالش پسآب ناشی از شیرین سازی وجود دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران اشاره كرد: زمانی پروژه انتقال آب خزر به فلات مركزی ممكن خواهد شد كه فضای اعتماد بین موافقان و مخالفان طرح وجود داشته و این طرح همزمان با انجام طرح های توسعه ای ملی و منطقه ای اجرا شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب