سایه بختك بر جنگل های هیركانی تمامی ندارد؛
بیماری ذغالی در كمین بلوط های شمال
شمال برگ: جنگل های هیركانی متراكم ترین جنگل های ایران را می سازند كه عمر آن به دوره سوم زمین شناسی برمی گردد، این جنگل ها یكی از مكان هایی هستند كه گردشگران زیادی برای بازدید از آنها به كشورهای دیگر سفر می كنند و به جرات می توان گفت جنگل های ایران یكی از معدود جنگل های بكر دنیا است.
جنگل های هیركانی كه ناحیه سرسبز شمال را می سازند ۵۵ هزار كیلومتر مساحت دارد و از تنوع زیادی با بیشتر از ۱۵۰ نوع گیاه بومی، درختی و بوته ای مانند شمشاد و انجیلی تشكیل شده است.
به گزارش شمال برگ به نقل از ایسنا، درختان این جنگل ها از نوع های راش، بلوط، توسكا، نارون، زبان گنجشك، شمشاد و بلوط است كه این درختان شرایط ویژه و منحصربه فردی دارند برای اینكه برخلاف همه دنیا كه در ارتفاعات خاص درختان راش روئیده نمی شوند، در جنگل های هیركانی توده های عظیمی از این درختان در ارتفاعی غیرقابل باور رشد می كند.
در حال حاضر با وجود تفییرات اقلیمی حاكم بر آب و هوای كشور شرایط محیطی جنگل ها و گونه های درختی خوب نبوده و در كنار آن عوامل انسانی موجب ضعف فیزیولوژیكی در میان درختان شد و این عوامل در كنار هم بیماری ذغالی را در میان گونه های بلوط جنگل های شمال رقم زد.
*بلوط شمال درگیر بیماری ذغالی یا همان آتشك
احسان ساداتی عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع كشور در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینكه ضعف فیریولوژیك و تغییر اقلیم عامل حمله آفات و بیماری ها بر روی درختان جنگی است، اظهار نمود: پدیده تغییر اقلیم با عنایت به قرار داشتن كشور ما روی كمربند خشك دنیا موجب شد تا برخی گونه های درختان جنگلی گرفتار ضعف فیزیولوژیك و بیماری شوند.
وی اشاره كرد: كم آبی، گرم شدن زمین و اثرات گلخانه ای همچون عواملی بوده كه كل گونه های گیاهی چه زراعی، جنگلی و باغی تحت تاثیر قرار گیرند.
عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع كشور با اشاره به اینكه گیاه وقتی به صورت فیزیولوژی گرفتار ضعف شود مورد حمله عوامل محیطی قرار می گیرد، اظهار داشت: عوامل تنش زا آن مثل آفات و بیماری ها در این مواقع بیشتر به عرصه جنگلی و درختان حمله ور می شوند.
دكترای علوم جنگل گرایش اكو فیزیولوژی اضافه كرد: بطور مثال اگر یك انسان گرفتار ضعف جسمی شدید قرار گیرد با یك باد سرد گرفتار بیماری می شود، گیاه نیز با در معرض قرار گرفتن عوامل محیطی تنش زا مثل گرما، سرما، خشكی، شوری ضعیف می شود.
ساداتی با اشاره به اینكه بلوط ها گونه هایی هستند كه در دامنه جنوبی رشد می كنند، اشاره كرد: در نیمكره شمالی كلا خورشید در ضلع جنوبی به صورت عمودی تر می تابد و گرمای آن بیشتر است، گیاهی كه در این منطقه قرار می گیرد فقط گونه درختان بلوط است.
وی افزود: گونه درختان رآش جنگل های هیركانی را در دامنه شمالی می بینیم، جایی كه رطوبت بیشتر، نور خورشید و گرما كمتر است.
عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع كشور با اشاره به اینكه گونه ای مانند بلوط كه خود به گرما مقاوم است و در دامنه جنوبی نیز قرار می گیرد اما با تشدید گرما گیاه گرفتار كم آبی و ضعف فیزیولوژیك می شود، بیان كرد: در مواقعی كه درخت گرفتار كم آبی و ضعف فیزیولوژیك شد، آفت و بیماری هایی كه در منطقه وجود دارد به این گیاه حمله و گیاه را از پا در می آورد.
دكترای علوم جنگل گرایش اكو فیزیولوژی تصریح كرد: گیاه نیز نمی تواند خودرا ریكاوری كند و برگردد، بدین سبب از بین می رود.
ساداتی اضافه كرد: دو نوع بلوط در جنگل های هیركانی وجود دارد با اسامی بلوط " بلند بازو " و بلوط " آوری " كه این گونه در ارتفاعات بالای هزار و ۸۰۰ تا ۲ هزار متر رشد می كند.
وی اظهار نمود: هم اكنون بلوط های بلند بازو درگیر بیماری ذغالی هستند كه در ارتفاعات پایین تر رشد می كنند و در قسمت شرق جنگل های هیركانی، ضعف فیریولوژیكی گیاه بیشتر است.
*عامل انسانی بیشترین تاثیر در آلودگی درختان را دارد
محمد رضا بابایی كارشناس مركز تحقیقات وآموزش كشاورزی و منابع طبیعی مازندران در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینكه بیماری ذغالی یك بیماری قارچی است كه بیشتر درسال های گذشته درمناطق ایلام و استان های غربی روی بلوط فعالیت داشته، اظهار داشت: شدت خسارت در آن مناطق زیاد بوده وبعد از آن جا در استان گلستان و جنگل های قرق این بیماری دیده شد.
وی با اشاره به اینكه این بیماری هم اكنون به جنگل های مازندران سرایت كرده، اشاره كرد: بلوط های پارك شهید زارع ساری بر اثر این بیماری ازبین رفتند و این بیماری به شكلی است كه اگر در درخت نفوذ كند امكان دارد چندسالی در درخت بوده منتهی مهاجم نیست، وقتی مهاجم می شود كه استرس خشكی داشته باشیم.
كارشناس مركز تحقیقات وآموزش كشاورزی و منابع طبیعی مازندران اضافه كرد: سال هایی كه كم آبی و بارندگی كم است، این گیاه یا درخت ضعیف می شود و با ایجاد زخم در بدنه درخت مانند شكستن شاخه ها توسط عوامل انسانی خساراتی جبران ناپذیری به بارمی آورد.
بابایی اشاره كرد: این بیماری به شكلی است اگر به گیاهی آب نرسد و از نظر فیزیولوژی گرفتار ضعف شود آفات ها مانند سوسك های چوب خوار به درخت حمله و درخت را درگیر می كنند كه راه نفوذ راحت تر این قارچ ها به بدنه درختان همان زخم روی درخت است.
وی اشاره كرد: این بیماری در ایران روی درختان آزاردار، ممرز، راش گزارش شده است و بیشتر خسارت ها مربوط به درخت بلوط می باشد و این بیماری بیشتر درجنگل های شرق مازندران به سبب خشك بودن اقلیم مناطق شیوع دارد.
كارشناس مركز تحقیقات وآموزش كشاورزی و منابع طبیعی مازندران با اشاره به اینكه تغییر اقلیمی چند سال اخیر می تواند دلاِیل اصلی این بیماری باشد، اظهار داشت: خشكسالی های مكرری كه در چندسال اخیر اتفاق می افتد درختان را در استرس كم آبی قرار داده و در بعضی گونه ها مثل بلوط خودرا بیشتر نشان داد.
بابایی اشاره كرد: در ارتباط با بیماری ذغالی نقش مردم بسیار زیاد است و جایی كه مردم بعنوان تفرجگاه استفاده می نمایند خاك كوبیده و میزان نفوذ پذیری خاك كم می شود كه ریشه نمی تواند از آب تغذیه كند.
وی تصریح كرد: عامل انسانی بیشترین تاثیر در آلودگی را درختان داشته اما آمارها متفاوت می باشد و در جنگل های مازندران و گلستان این بیماری بین 10 تا 25 درصد متفاوت است.
كارشناس مركز تحقیقات وآموزش كشاورزی و منابع طبیعی مازندران اشاره كرد: راه پیش گیری از این بیماری، آموزش اساسی به مردم، قطع نكردن درختان و حفظ منابع طبیعی است.
گزارش از: بهناز مقدس خبرنگار ایسنا مازندران
منبع: شمال برگ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب